"Anty-Edyp" i krecia robota Krytyki Politycznej [Aktualizacja 07.11.2013]

Lat temu bez mała czterdzieści ukazało się we Francji dzieło pod każdym względem przełomowe. Michel Foucault, w czasie jednego ze słynnych wykładów wygłaszanych w prestiżowym Collège de France, powiedział nawet, że to nie książka, lecz wydarzenie. Napisana przez dwójkę niepokornych myślicieli - filozofa i "psychoanalityka" - którzy zyskali sobie, w ten sposób, uprzywilejowane miejsce w panteonie filozofów. Mam na myśli oczywiście "Anty-Edypa" Deleuze'a i Guattari'ego, tekst będący pierwszą częścią niesamowitego, dwutomowego "Kapitalizmu i schizofrenii". Niniejszym wpisem chciałbym dokonać agitacji na rzecz wydania polskiego tłumaczenia tej książki, tego wydarzenia (nie tylko filozoficznego).

Pamiętam, jak dziś, pewien słoneczny, majowy dzień pięć (a może to już sześć?) lat temu, gdy znajomy ze studiów zaczepił mnie przed Instytutem by przekazać mi tę radosną wieść: "Krytyka Polityczna za pół roku wyda >Anty-Edypa<". Rzeczywiście, w dziale Zapowiedzi na ich stronie pojawiła się informacja o planowanym tłumaczeniu, podano nazwiska tłumaczy, a jakiś czas później w jednym z numerów Krytyki pojawił się fragment owego przekładu. Ostrzyłem sobie ząbki, niecierpliwie oczekując dnia, w którym książka pojawi się w księgarniach. Czekałem, czekałem i czekam tak do dziś, niczym turysta na pustkowiu, z którego zapomniano usunąć przystanek autobusowy przy nieistniejącej już trasie. Tłumaczenia jak nie było, tak nie ma...

Zadaję sobie pytanie czemu? Oczywiście znam ową pół-oficjalną wersję, od znajomych związanych z Krytyką. Ale czy mam im ufać? Może to tylko kolejny - po publikacji fragmentu - sposób by mnie zwieść, uśpić pustymi obietnicami? Nawał pracy, zmiany w redakcji, etc., etc., etc. Powody, które przecież "każdy rozumie". Jednak mój złośliwy daimonion, stojący za mymi plecami brzydki Sokrates, szepcze mi do ucha, że być może powód jest inny, że Krytyka Polityczna dokonuje tu pewnej kreciej roboty.

O czym bowiem jest "Anty-Edyp"? By pozostać przy kilku figurach i nie dać się porwać rzece problemów i konceptów, jakie ożyły na kartach tej księgi, powiem, że jest on dziełem o Marksie i o Freudzie. O tym, że zarówno Marks, jak i Freud (odmieniani przez wszystkie przypadki) nie zdołali spełnić nadziei jakie w nich pokładano i o tym, że nieustannie trzeba w ich skałę walić nietzscheańskim młotem. A zatem: Nietzsche przeciw Marksowi i Freudowi. Gdy przyjrzymy się linii wydawniczej Krytyki Politycznej cóż tam zobaczymy? Obfitość psychoanalizy i marksizmu oraz jakiś głęboko skrywany (pod nawałem nowych publikacji) brak nietzscheanizmu. Czy w tej sytuacji łatwo zbyć myśl, iż freudo-marksistowska reakcja wykupiła licencję tylko po to, by nie dopuścić do zapoznania z nim polskiego czytelnika?

Czym jeszcze jest "Anty-Edyp"? Dziełem par excellence anarchistycznym oraz opowieścią o tym, jak - nawet z tego, co niepozorne - wyłania się Kapitalizm, a także krytyką tego ostatniego. Deleuze i Guattari uderzają we wszystko, co traci swą witalność i zasklepia się w martwą skorupę partii, instytucji, czy przedsiębiorstwa. Czym zatem jest - pyta mój brzydki Sokrates - ta książka, dla organizacji, która utraciła, zdaje się, swego młodzieńczego, pełnego zapału ducha i stała się jedynie częścią kolejnego "rynku docelowego". Jeden dla latynoamerykańskich gejów w wieku od osiemnastu do dwudziestu dwóch lat, inny dla amerykańskich emigrantek pochodzenia chińskiego (jak kpią Negri i Hardt), jeszcze inny... czyżby dla wielkomiejskiego, femino-wegańskiego LGBT?

Deleuze jest filozofem w Polsce znanym, choć wciąż jeszcze mało czytanym. Jego recepcji nie ułatwia fakt, że wciąż brakuje tłumaczenia najważniejszego jego dzieła (i mam tu na myśli oba tomy "Kapitalizmu i schizofrenii"). Tym krótkim i ostrym wpisem chciałbym zwrócić na ten fakt (na oba te fakty: brak tekstu i brak lektury) uwagę i wymusić na Krytyce Politycznej zrobienie z tym czegoś. Droga Krytyko, jeśli to tylko przeszkody czasowo-kadrowe, to może pora się z nimi uporać, by polski czytelnik mógł zapoznać się z tym wydarzeniem, jakim jest "Anty-Edyp". Jeśli zaś kwestia jest natury światopoglądowo-partyjnej może pora zrezygnować z praw wydawniczych i umożliwić publikację tej książki komuś innemu.

Najlepiej na wolnej licencji niekomercyjnej - jak na anarchistyczno-antykapitalistyczne dzieło przystało!

P.S. Staram się o wsparcie tej sprawy innymi głosami, o postępach będę was informował poniżej, w dopisanych linijkach postu. Zaglądajcie tu co jakiś czas. Zachęcam również do pomocy wszystkich, których serce chwacko pompuje witalne siły.


[AKTUALIZACJA 1]

"Anty-Edypową" agitację wsparła Filozofia.TV. W najbliższą sobotę powinno pojawić się tam również kolejne "Przybliżenie" w całości krążące wokół dzieła Deleuze'a i Guattari'ego.

[AKTUALIZACJA 2]

Akcję oficjalnie wsparła Fundacja "Radykalny słoń", za co gorąco dziękuję!

Ponadto, dzięki uprzejmości Adama Janka, powstało na FB wydarzenie związane z "Anty-Edypem". Ja się na tych całych "fejsbukach" nie znam, ale jeśli to ma pomóc, to zapraszam do klikania.

[AKTUALIZACJA 3]

Adam Jank wsparł akcję również wpisem na swoim blogu.

Chciałem przy okazji podziękować wszystkim, którzy popierają wydanie "Anty-Edypa" na FB.